Ulvi İzzet

İşsizlik Kontrolden Çıkmış Durumda!


İşsizlik sorunu gün geçtikçe büyüyor. Daha önce de söylediğim gibi, tam bir felakete dönüşmüş durumda. Öyle ki resmi rakamlarla bile işsiz sayısı 3 milyon sınırını geçip, 4 milyon dayanmış durumda. Bir taraftan işgücüne katılma oranında da bir artış var. Bu aslında normal bir gelişme. 2008 yılı Aralık döneminde, işgücüne katılma oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 1,5 puanlık artışla yüzde 47,7 olarak gerçekleşmiş. Erkeklerde işgücüne katılma oranı geçen yılın aynı dönemine göre 1,1 puanlık artışla yüzde 71,3, kadınlarda ise 2 puanlık artışla yüzde 24,6`e ulaşmış durumda. Devlet Bakanı Mehmet Şimşek`in, işsizliğin nedenleri arasında kadınların iş aramasını göstermesinin ana kaynağı da, kadınların işgücüne katılma oranında ki artıştır. Bakan`ın bu evlere şenlik yaklaşımı ve kriz yaşanırken ortaya çıkan ciddiyetsiz yaklaşımı endişe vericidir. Sayın Şimşek, bu zamana kadar, ekonomiden sorumlu bakanlar arasında güven vermeyen yegâne kişilerden birisi olmuştur. Bu tarzı, yaptığı açıklamalarla daha da belirginleşmektedir.


Türkiye`nin krizle mücadele ederken, siyasi olarak daha güçlü, toplum tarafından benimsenmiş bir ekonomi bakanına ihtiyacı vardır. Ama böyle birisini de Başbakan`ın ileri sürmeyeceği, sivriltmeyeceği, ön plana çıkarmayacağı söylenebilir. Nitekim Başbakan Erdoğan ekonomideki kritik kararları, önemli beyanları ve krizle ilgili savunmaları hep kendisi yapıyor. Göründüğü kadarıyla Başbakan, ekonomiyi hiç kimseyle paylaşmak istemiyor. Belki de sorunun esasen ana kaynaklarından birisi de bu olsa gerek. Krize karşı alınan önlemelerle birlikte bu meseleyi de önümüzdeki günlerde değerlendireceğim. Şimdi tekrar işsizliğe dönmek istiyorum.


Mevcut işsizlerin yüzde 16,3`ü -yani 533 bin kişi- Kasım, Aralık 2008 ile Ocak 2009 aylarında işinden ayrılanlardan oluşmuş. Üç ayda 533 bin ailenin ocağına yangın düşmesi, toplumsal istikrar açısından çok büyük bir tehlikeye işaret etmektedir.


Aralık 2008 döneminde geçen yıla kıyasla, tarım sektöründe işini kaybeden kişi sayısı 202 bin, sanayi sektöründe 205 bin, hizmetler sektöründe de 300 bin kişi olmuştur.


Ayrıca en önemli sorunlardan birisi olan kayıt dışı istihdamın yüksekliği de dikkat çekicidir. Buna göre 8 milyon 955 bin kişi kayıt dışı olarak çalışmaktadır. İşin ilginç tarafı, kayıt dışılığın en çok olduğu kesim ücretli ve yevmiyeli çalışanlardır.


Şimdi asıl meselemize gelelim. Toplam işsiz sayısı içinde; iş aramayıp, çalışmaya hazır olanlarla, iş bulma ümidi olmayanlar ve diğerler başlığı altında ifade edilenler yer almamaktadır. Burada işsizliğin tanımı hatırlayalım: Çalışmak istek ve arzusu içinde olupta cari ücret düzeyinden iş bulamayan kişilere işsiz denir. İşsizlik oranı da; işgücü/toplam işsiz sayıdır. O zaman iş aramayıp, çalışmaya hazır olan 2 milyon 298 bin kişi, iş bulma ümidi olmayan 817 bin kişi ve diğerler başlığı altında sayılan 1 milyon 481 kişiyi toplam işsiz sayısına ilave etmemiz gerekiyor.


Diğer başlığı ile de anlatılmak istenen; mevsimlik çalışma, ev kadını olma, eğitim, emeklilik, çalışamaz halde olma gibi nedenlerle iş aramayıp ancak işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirten kişilerdir. Bu başlık altında bulunan kişiler gerçekte çalışma istek ve kararlılığındandır. O halde bu kısımda yer alan kişilerin de işsizliğe dâhil edilmesi bir zorunluluktur. Şimdi, resmi rakamlardan hareketle toplam işsiz sayısını ifade etmemiz mümkündür: TÜİK`in açıkladığı işsiz sayısı 3 milyon 274 bin kişidir. Bu rakama, iş aramayıp, çalışmaya hazır olan 2 milyon 298 bin kişiyi, iş bulma ümidi olmayan 817 bin kişiyi ve diğerler başlığı altında bulunan 1 milyon 481 kişiyi eklediğimizde toplam işsiz sayısı 7 milyon 870 bin kişiye ulaşacaktır. Bun göre gerçek işsizlik oranı da yüzde 32,7`dir. Bu dayanılmaz ve katlanılamaz işsizlik oranın dünyada başka bir eşi var mıdır merak ediyorum? İşsizlik oranın tartışmaya mahal vermeyecek son hali budur. Ortaya çıkan bu işsizlik sorunu çözülmeden kimse istikrardan ve gelişmeden bahsetmemelidir. Aksi halde böylesi bir ifade milyonlarca insana hakaret olacaktır…


2009-03-20 Ortadoğu