Vergi mükelleflerinin 'KOD'a alınması

Veysi Seviğ


--------------------------------------------------------------------------------
REFERANS - Son aylarda ticari yaşamda vergi mükellefleri yeni bir korkunun etkisi altına girmişlerdir. Vergi dairelerinden telefonla davet edilen vergi mükelleflerine genellikle "2004 yılında veya 2005 yılında satın aldığınız mallar veya hizmetler için kullandığınız faturaları düzenleyen firmalar bulunamamaktadır veya onların işlemleri gerçeği yansıtmamaktadır. Sözü edilen faturalar üzerinde yazılı olan katma değer vergilerini üç veya on gün içinde vergi dairesine yatırmazsanız KOD'a alınacaksınız" şeklinde yapılan uyarılar (tehditler) mükellefleri bunalıma sokmuş, adeta işi bırakma noktasına getirmiş bulunmaktadır.
Kendilerine bu tür uyarılar yapılan mükelleflerin büyük çoğunluğu "KOD"un ne demek olduğunu dahi bilmemektedir.
Maliye Bakanlığı tarafından "KOD"a alınma durumlarını aşağıdaki şekilde açıklayabiliriz.
* Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği vergi inceleme raporu ile tespit edilenler,
* Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullandığı vergi inceleme raporu ile tespit edilenler,
* Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği vergi inceleme raporu ile tespit edilen Kurumlar Vergisi mükelleflerinin kanuni temsilcileri ve düzenleme fiiliyle ilgili olduğu tespit edilen ortakları,
* Bastırdıkları yasal belgeleri kaybettiği veya çaldırdığı tespit edilen mükellefler,
* Haklarında rapor bulunmamakla birlikte sahte veya muhteviyatı itibariyle yetersiz olmasına rağmen KDV matrahları yüksek olan, bu nedenle beyanları gerçeği yansıtmayan ve buna benzer tespitler nedeniyle sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme ihtimali olan mükellefler,
* Haklarında rapor bulunmamakla birlikte sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullandığı konusunda tespit bulunan mükellefler,
* Yapılan yoklamalarda bilinen adreslerinde bulunmayan ve yeni adresleri tespit edilemeyen mükellefler,
* Defter, belge ibraz etmeyen veya incelemeye sevk edilenler ile birden fazla döneme ilişkin olarak KDV beyannamesini süresinden sonra verilenler hariç olmak üzere vermeyen mükellefler,
Bu bağlamda vergi numarası ve unvanı gibi mükellefiyet bilgileri kullanılarak başkaları tarafından belgeleri taklit edilen mükellefler de bu grup içinde yer almaktadır. Bu belgeler taklit edilen belgeler olarak değerlendirilmektedir.
* Vergi daireleri tarafından mükellefiyeti re'sen terk ettirilenler için VEDOP ortamında Maliye Bakanlığı listesinde yer alan mükellefler,
* Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullandığı vergi inceleme raporu ile tespit edilen ve haklarında form düzenlenerek bakanlık listesinde yer alan mükellefler,
Yukarıda yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere listelerde yer alan mükellefler; durumlarına göre kodlandırılmak ve kendilerine kod numaraları bildirilmek suretiyle kullanmış oldukları faturalar üzerinde hesaplanmış olan ve ilgili dönemde indirim konusu yapmış bulundukları KDV'yi belli bir süre içinde yatırmaları talep edilmektedir. Eğer buna karşın mükellefler kendilerine verilen süre içinde söz konusu KDV'yi yatıramaz ise kendileri KOD'a alınmak suretiyle bir anlamda teşhir edilerek ticari yaşamlarını sürdüremez hale getirilmektedir.
Örneğin; "haklarında rapor bulunmamakla birlikte sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullandığı konusunda tespit bulunan" mükelleflerin büyük bir bölümü söz konusu belgeleri bilmeden kullanmış olmalarına ve bu belgelerin bedellerini banka aracılığı ile veya "çek" vermek suretiyle ödemiş olmalarına rağmen, KOD'a alınmak suretiyle ticari faaliyetlerini ifa edemez hale getirilmektedirler.
Uygulamada KOD'a alınan mükellefler açıklandığı için piyasada artık vergi mükellefleri kimin KOD'a alındığını hemen öğrenebilmekte ve KOD'a alınanla ticari ilişkisini, kendisinin de KOD'a alınma riskini dikkate alarak hemen kesmektedir.
Günümüzün ekonomik koşulları dikkate alındığında sahte belge ve/veya yanıltıcı belge düzenleyenlerle bu belgeleri bilerek kullananlar dışında kalan mükelleflerin varsayımlara dayalı olarak KOD'a alınarak faaliyetlerinin engellenmesi kanımızca en azından üzücü ve haksız bir davranıştır.
Sahte ve yanıltıcı belge düzenleyenlerle bunları bilerek kullananlar dışında KOD'a alınan mükelleflerin bu durumları dolayısıyla yaşadıkları sorunlar her geçen gün artmakta olup, bu durum aynı zamanda iş âlemini tehdit eder hale gelmiştir.