AHMET YAVUZ

Özel okullar, ücretsiz okuttukları öğrenciler için KDV ödememeli

Gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de özel eğitim hizmetleri oldukça yaygınlaşmış durumda. Bu konudaki yatırımlar, iş dünyasının ilgisini eskisinden daha çok çekiyor.

Tabii mevzuat çerçevesinde faaliyet gösteren bu tür okullara bazı sosyal yükümlülükler de getirilmiş. Örneğin, mevcut öğrenci sayılarının belli bir oranı kadar öğrenciyi ücretsiz okutmak zorundalar. Bu oran okullarda kapasitenin yüzde 3`ü, dershanelerde ise yüzde 5`i kadar. Peki kanunun getirdiği mecburiyete binaen ücretsiz eğitim verilen bu öğrenciler için fatura düzenlenmesi ve KDV hesaplanması gerekiyor mu?


Bazı eğitimciler, hem Milli Eğitim hem de Maliye ile sıkıntıya girmemek için bu öğrenciler adına normal tarifeden fatura düzenlediklerini ve hesaplanan KDV`yi bazen öğrenciden ama çoğu zaman ceplerinden ödediklerini ifade ediyor. Ama böyle bir davranış, getirilen düzenlemenin maksadına ters. Ücretsiz okutulması gereken öğrencilerden KDV adı altında para alınması da, bu KDV`nin öğretim kurumu tarafından ödenmesi de haksız bir uygulama. Aynı durum özel hastaneler tüzüğü gereği, ücretsiz verilmesi gereken sağlık hizmetleri için de, Avukatlık Kanunu uyarınca yoksul ve aciz kişilerin işlerini takiple görevli kılınan ve bu işler için ücret almayan avukatlar için de geçerli. Maliye`nin bu tür ücretsiz hizmetler için KDV almaması gerekiyor. Çünkü KDV Kanunu, bu konu ile ilgili bir istisna getirmiş ve kanuni mecburiyetler gereği ücretsiz verilen hizmetlerde KDV hesaplanmayacağını açıkça ifade etmiş. İlgili kanunda yer alan metne göre özel okullar tarafından ilgili dönemdeki kapasitenin yüzde 10`u, üniversite ve yüksekokullarda ise yüzde 50`si kadar kişiye verilen bedelsiz eğitim ve öğretim hizmetleri ile kanunların gösterdiği gerek üzerine bedelsiz olarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifaları KDV`den istisna.


Yukarıda da ifade ettiğim üzere özel öğretim kurumlarında kapasitenin yüzde 3`ü, dershanelerde yüzde 5`i, özel üniversitelerde ise yüzde 50`si kadar öğrencinin ücretsiz okutulması Özel Öğretim Kurumları Kanunu tarafından mecbur tutulmuştur. Bu oranlar sayısınca ücretsiz okutulan öğrenciler için KDV hesaplanmaz ve tahsil edilmez. Ancak kurumlar isterlerse ücretsiz okutulan öğrenci sayısını kapasitenin yüzde 10`u kadar artırabilir. KDV`nin alınmaması ile ilgili hüküm, bu orana kadar ücretsiz okutulacak öğrencileri de kapsar. Eğer okutulan ücretsiz öğrenci sayısı, bu oranı aşarsa emsal bedel üzerinden KDV hesaplanır ve ödenir.


Mesela 500 kişi kapasiteli bir dershanenin kanun gereği yüzde 5 nispetindeki 25 öğrenciyi ücretsiz okutması gerekiyor. Bu öğrenciler için KDV hesaplamasına da gerek yok. Dershane karar alarak ücretsiz hizmet vereceği öğrenci sayısını yüzde 10 nispetine yani 50 öğrenciye çıkarabilir ve bu 50 öğrenci için de KDV hesaplanmaz. Ancak ücretsiz okutulan öğrenci sayısı 55 olursa, yüzde 10`luk oranı aşan 5 öğrenci için emsal bedel üzerinden KDV hesaplanır. Olayın gerçek mahiyeti bu öğrencilerden herhangi bir bedel alınmaması olduğuna göre emsal bedel üzerinden fatura kesilmesi de hakkaniyete uygun düşmüyor. Bu konuda öğretim kurumlarının sıkıntılarını giderecek ve uygulamalarına yön verecek adil bir düzenlemeye ihtiyaç var.


Doktor, avukat ve mimarların vergisi mercek altında


Maliye, serbest meslek erbabının vergilendirilmesindeki aksaklıkları giderme konusunda ince eleyip sık dokuyor. Bu gruba giren mükellefleri önceden uyaran vergi yönetimi, şimdi beyanlarını incelemeye aldı. Beyan dönemi geçtikten sonra verilen Gelir Vergisi beyannameleri taranıp, bazı kriterlere göre sınıflandırmalar yapıldı. Şimdi, uyarıları dikkate almayan ve beyanlarını eksik verdikleri şüphesi uyandıran serbest meslek mensupları, birer birer mercek altına alınacak. Listenin hazırlanmasında banka, tapu, UYAP, POS, emniyet, nakil vasıtaları, odalar ve vergi dairelerinden alınan bilgilerden faydalanıldı.


İncelemelerin üç ay içerisinde bitirilmesi planlanıyor. İncelemelerde, banka hareketlerinden POS bilgilerine, muhasebecilerin tuttukları defter sayısından avukatların UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi) bilgilerinde yer alan dava bilgilerine kadar birçok veri dikkate alınıyor. Ayrıca üzerinde 5 ve daha fazla gayrimenkulü bulunan mükellefler ile son 5 yılda gayrimenkul satan mükelleflerin bu kazançlarını GMSİ ve değer artış kazancı olarak beyan edip etmedikleri de kontrol ediliyor. Alıp satılan motorlu taşıtlar da dikkate alınacak.


Maliye, kendi bilgi havuzundaki bilgiler ile KDV beyanları arasında uyumsuzluk gördüğü serbest meslek mensuplarına gelir beyannamesi verme döneminde uyarı mektupları göndermişti. Amaç, verilecek Gelir Vergisi beyanlarının doğru olmasını sağlamak ve daha sonra uyumsuzluk yaşanmaması için mükelleflerin beyanlarını gözden geçirmelerini temin etmekti. Uyarı mektupları gönderilecek kişiler tespit edilirken mükelleflerin 2007 yılında verdikleri KDV beyannamelerindeki matrah toplamı ile veri ambarındaki bilgilerden faydalanılmıştı. Yani mükelleflerin geçen sene beyan ettikleri KDV matrahı ile elindeki bilgileri karşılaştırmış, beyan edilmeyen farkları tespit etmişti. Mükelleflere de Gelir Vergisi beyannamelerini vermeden önce bu durumu dikkate almaları ikazında bulunmuştu.

2008-09-01 Zaman