Şevket TEZEL

sevtezel@hotmail.com

Borçlanma ile SSK’dan Ölüm Aylığında Olumlu Gelişme

1981 yılından 13 SSK prim günü olan 1933 doğumlu eşim rahmetli olduğu için üç çocuk annesi dul bir kadınım. Eşim askerliğini 30 ay yapmış. Eşimin askerliğini borçlanmak için Ağustos 2008’de borçlanmak için müracaat etsem ödemesini de altı ay sonra yapsam, ödeme yaptıktan sonra ölüm aylığı için SSK’ya müracaat etsem kabul olur mu? Fatma KAHRAMAN/ANTALYA



Sayın Okurum,



Halen SSK sigortalılarından en az beş yıl sigortalılık süresi ve 900 günle ölüm aylığı bağlanma imkânı 18.11.2006 tarihinden itibaren getirilmiş bir haktı.



Birçok hükmü 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek SSGSS Yasasının 32 nci maddesi gereği yeni yasanın bu yürürlük tarihinden itibaren 4/a sigortalılarından (Bugünün SSK’lıları dolayı ölüm aylığı bağlanması için en az beş yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olma koşulunun tamamlanmasında ‘her türlü borçlanma süreleri’ hariç tutulmaya başlanacaktı.



Yasadaki lafza göre gelen bu engel 28.08.2008 tarihli RG’de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ile “1 Ekim 2008 tarihinden önce ölenler – 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ölenler” ayrımına gidilerek ölüm aylığının bağlanmasına gerekli asgari 900 günün tamamlanmasında borçlanma işleminden yararlanmalarının yolu açılmış oldu. Buna göre 1 Ekim 2008 tarihinden önce vefat etmiş olan sigortalılar için 4/a sigortalısı olarak bağlanacak ölüm aylıklarına hak kazanmalarının tespitinde (Askerlik, yurtdışı borçlanması v.b.) borçlanma süreleri de dahil edilebilecek.



1 Ekim 2008 ‘den önce borçlanma başvurusu yaparsanız

Bunun için 1 Ekim 2008 tarihinden önce başvuru halinde altı aylık ödeme süresinden yararlanarak şu anki ödeme şimdi başvurarak geçerli asgari ücretin (638,70 YTL) yüzde 20'si olarak 127,74 YTL aylık askerlik borçlanması ile borçlanmanız ve bu borcu dilerseniz altı aylık sürenin ilk gününde, dilerseniz 2009 yılına sarkıtarak son gününde ödemeniz mümkün.



Başvuru yaptıktan sonra yeni yasanın yürürlüğe girerek aylık askerlik borçlanması bedelini yüzde 20’den yüzde 32’ye çıkartarak (638,70 x %32 = 204,38 YTL) olması, borçlanma bedelinin tebliğ tarihinden başlayarak en geç bir ay içinde ödenmesi zorunluluğunun getiriliyor olması, borcunu süresi içinde ödemeyenler ile kısmi ödeme yapanların kalan sürelerinin borçlandırılması için yeni başvuru şartı aranacak olması, sizi bağlamaz ve siz yine aylık askerlik borçlanması bedeli olarak 1 Ekim 2008 öncesi başvurunuzda saptanan 127,74 YTL olarak ödeyebilirsiniz.



Zira söz konusu Yönetmelik gereği, vefat eden sigortalının hak sahiplerine gelir ve aylık bağlanması ile bu gelir ve aylıkların durum değişikliği hâllerinde artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden bağlanmasında Kanunun yürürlük tarihinden önce ölen sigortalılar için mülga kanun hükümleri, Kanunun yürürlük tarihinden sonra ölen sigortalılar için ise Kanun hükümleri uygulanır. Gelir veya aylık almakta iken Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ölen sigortalının hak sahipleri için de SSGSS Kanunu hükümlerinin uygulanacağı” açıkça belirtiliyor.



1 Ekim 2008’den sonra ölenler borçlanmasız 900 günü sağlamalılar

1 Ekim 2008 tarihinden sonra ölen sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmasında aranan en az beş yıldan beri sigortalı bulunup toplam 900 gün prim ödeme gün sayısı şartlarının tespitinde, 1 Ekim 2008 tarihinden önce yapılan her türlü borçlanma süreleri de dikkate alınmayacak.



Okur Sorularına Kısa Cevaplar

Berrin UYGUN - 19.02.1954 doğumlu, 1977 ile 1991 yılları arasındaki 770 günlük primi bulunan ağabeyiniz 20 aylık askerliğini borçlanır ve kalan sürede son bin 260 günü SSK’ya (Yeni adıyla 4/a sigortalısı olarak) ödemek koşuluyla 2 bin 230 gün (6 yıl 2 ay 10 gün) daha prim öderse bu sürenin sonunda emekli olabilir.