Şevket TEZEL

sevtezel@hotmail.com

Bildirim Süresi Uygulamak İşçiye Kıdem Tazminatı Hakkı Getirir mi?

On yıldan beri bir işyerinde çalışmaktayım. Kendimi geliştirmek açısından bir bilgisayar kursuna başladım ve işler ileriye dönük olarak şimdilik iyi gitmekte. Asıl olay ise ilerde bir gün işten çıkmak zorunda kalırsam tazminat olayı benim için nasıl gelişir?

Öğrenmek istediğim çalışan personel işten ayrılmadan ne kadar önce çalışmakta olduğu iş yerine haber vermek zorundadır ki hem işleri aksatmadan yerine bir eleman bulunsun, hem de tazminat almaya hak kazanmış olsun? Adem GÖKGÖZ



Sayın Okurum,

Çalışanlar işten ayrıldıklarında ayrılma şekil ve sebebine göre kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı söz konusu olur.

İşçinin istifa etmesi halinde de işveren işten ayrılan işçiye tazminat ödemek zorunda olmaz.

Buna karşın işçinin de haklı nedenle derhal fesih hakkı vardır. Bunlar;

İşverenin;

İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltması,
İşçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söylemesi, davranışlarda bulunması veya işçiye cinsel tacizde bulunması,
İşçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunması veya gözdağı vermesi, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirmesi, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlemesi yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnat veya ithamlarda bulunması,
İşçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap etmemesi veya ödememesi halinde,
Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücreti karşılamaması yahut çalışma şartları uygulamaması,
İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu kendisine bildirmesine rağmen gerekli önlemleri almaması,


Hallerinde işçi kıdem tazminatını talep ederek iş akdini derhal feshederek işten ayrılabilir. Bildirim süresi uygulamak zorunda da değildir.



İşveren tarafından işçiye ödenecek ihbar tazminatı ise haklı nedenle derhal fesihlerde değil işçinin iş sözleşmesinin, işveren tarafından ortalama olarak benzer işi görenlerden daha az verimli çalışma; gösterdiği niteliklerden beklenenden daha düşük performansa sahip olma, işe yoğunlaşmanın giderek azalması; işe yatkın olmama; öğrenme ve kendini yetiştirme yetersizliği; sık sık hastalanma; çalışamaz duruma getirmemekle birlikte işini gerektiği biçimde yapmasını devamlı olarak etkileyen hastalık, uyum yetersizliği gibi gerekçelerle feshedilmesi halinde söz konusu olur.



İşçi de iş akdini işle ilgili memnuniyetsizliği nedeniyle ya da daha iyi koşullara sahip bir iş bulduğu için feshedebilir. Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce bildirim süreleri kadar önce karşı tarafa bildirilmesi gerektiğinden on yıldan fazla süreli çalıştığınız işyerinden ayrılmayı düşündüğünüzde bu bildirimi –şayet sözleşmenizde daha fazla olarak saptanmamışsa- ayrılma tarihinizden en az sekiz hafta önce yapmalısınız. Ancak bu biçimde ayrılırsanız kıdem tazminatı hakkınız yanar. Bildirim süreleri uygulamanız size kıdem tazminatı hakkı kazandırmaz, sizi işverene ihbar tazminatı ödemekten kurtarmaya yarar.