Salih NEFTÇİ

Bir Gustav-Katrina kıyaslaması

Katrina 2005 yılında Amerika`yı altüst etmiş, bizim yatırımcılara bile haftalarca bela olmuştu. Büyük ve `kötü` bir kasırgaydı

Katrina 2005 yılında Amerika`yı altüst etmiş, bizim yatırımcılara bile haftalarca bela olmuştu. Büyük ve `kötü` bir kasırgaydı. Amerika`da körfezde oluştu ve petrol üretimini etkiledi. Çok da insanın ölümüne neden oldu.


Ama...


Uluslararası politika açısından önemli bir gelişmeye de yok açtı. Amerika`da Bush yönetiminin büyük darbe yemesi ve gözden düşmesi bu kasırganın sonucudur. Bu da uluslararası politika açısında önemlidir.


Gustav


Şimdi sahnede yeni bir kasırga var...


Adı Gustav.


Katrina-Gustav kıyaslamasını hafta içinde vereceğiz. Bugün Gustav`ın önemine değinmek istiyoruz. Aynı Katrina gibi ilk başlarda bu çeşit gelişmelere bizim finansal fazla önem vermiyor ama sonradan bunların büyük volatilite yarattıklarını görüyoruz.


Bu sefer hazırlıklı olmak gerekiyor. Gustav`ın etkileri Katrina`nınkilere benzeyebilir mi?


Evet!


Kuşkusuz denebilir ki Amerika bu sefer daha tedbirli. Petrol ve gaz üretimi daha az etkilenecektir. Meksika körfezindeki benzin ve doğalgaz ulaşım altyapısı bu sefer daha güçlü ve geçen seferki gibi haftalar süren aksamalar olmaz. Ayrıca üretici firmalar da hazırlıklı olacaklardır.


Bu nedenle Gustav ilk başka büyük kaygı yaratsa dahi sonradan gelişmelerin sanıldığı kadar kötü olmadığı görülecektir.


Bir de şu var...New Orleans yerel yönetimi bu sefer daha erken davrandı ve kentin boşaltılması direktifini verdi. İnsanlar da buna uydu. Bu da kasırga sırasında çabaları enerji üretiminin aksamaması üzerinde yoğunlaştıracaktır.


Bunların hepsi içinde büyük doğruluk payı olan nedenler.


Subprime krizi


Ancak biz petrol ve doğalgaz fiyatlarında yine de benzer bir hareket olasılığını yüksek görüyoruz. Meğer ki kasırganın gücü abartılıyor olsun. (Bu çeşit abartmalar doğaldır.)


Nedenleri şöyle.


New Orleans kentinin ve diğer yerel yönetimlerin bu sefer çok daha hazırlıklı olduğu reddedilemez. Dün de televizyon ve gazetelerde gördüğümüz gibi kent şimdiden boşaltıldı. Bizce bu bakıma bir sakınca yok. Sorun başka yerde.


Katrina kasırgası büyümenin sağlam olduğu ve krizden söz bile edilmediği bir dönemde vurdu. İçinde bulunduğumuz dönem ise çok farklı. Büyük ve bir türlü sonu gelmeyen bir krizdeyiz. Petrol fiyatları da burada baş rollerden birisinde.


Petrol temmuz ayı ortasına göre ciddi biçimde gerilemiş ve 115 dolar civarına yerleşmişti. Hampetrol yüzde 18 oranında ucuzlamıştı. Şimdi Gustav sayesinde yine yükselişe geçebilir.


Şöyle bakın...


Enerji sektöründe temmuz ortasında tanık olduğumuz fiyatlar bir psikolojik limit değil. Daha önce gelinmiş bir nokta.


Ayrıca kriz nedeniyle volatilite de çok yüksek.


Sonuç


Bütün bunları bir araya getirin Gustav`ın çok zamansız olduğu ortaya çıkıyor.


New Orleans yerel yönetimi Gustav`ı yüzyılın kasırgası olarak adlandırdı. Doğru veya değil kimse bilemez. Ama bu boyuttaki bir kasırganın içinde bulunduğumuz kriz ortamına rastlaması gerçekten de kötü bir şans.


Gustav fazla sayıda insanın canına kıyamasa bile... Tüm dünyada yatırımcıları fena çarpabilir.


Dikkat.

2008-09-01 Star