Yeni kanun ne getiriyor?

Cihangir Alpay

Bugünkü yazımda, 1 Ekim`de yürürlüğe girecek olan kanunun getirdiği yeniliklerden bahsedeceğim.


Yeni kanunla beraber halihazırda SSK`ya tabi olanlar Sosyal Güvenlik Kanunu`nda 4/a; Bağ-Kur`a tabi olarak serbest çalışanlar 4/b; Emekli Sandığı`na prim ödeyen kamu görevlilerinin adı ise, 4/c olarak anılacak. Bundan böyle SSK`lıyım, Bağ-Kur`luyum yerine 4/a`lıyım, 4/b`liyim vs denilecek.


•••


Prİm kesİntİ miktarI artIyor!


Çalışanların sigorta primine esas kazançları hesaplanırken hak edilen ücretler ile prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin brüt toplamı esas alınacak. Kamu çalışanlarının prim artışlarını iki yıl boyunca devlet karşılayacak, iki yılın bitiminde brüt maaştan kesinti yapılacak; bir işverene hizmet akdiyle çalışanların bu farklarını ise işverenleri ödediğinden bunlar için fark eden bir durum olmayacak. Kamu idarelerince veya yargı kararlarına istinaden veya toplu iş sözleşmelerine tabi işyerleri işverenlerince sonradan ücret dışında yapılan ödemeler de prime esas kazançlar hesabında nazara alınacak. Ancak, şunu da ifade etmek gerekir ki, prim kesinti miktarının artması, emekli maaş hesabında değerlendirilecek miktarı artıracağından, emekli maaşlarında da artış sağlayacak.


•••


Topluluk SİgortasI tarİh OLUyor!


Halihazırda sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerde Türkiyeli işverenler tarafından çalıştırılan Türkiyeli işçilerin sigortalılığı, işverenleriyle kurumumuz (SGK=Sosyal Güvenlik Kurumu) arasında yapılan (malullük, yaşlılık, ölüm) topluluk sigortasıyla sağlanıyor. Libya`da iş yapan Türkiyeli işverenlerin çalıştırdığı daimi Türkiyeli işçilerin sigortalılığı ve Almanya`ya götürülen işçilerin sigortalılıkları bu şekilde sağlanıyor.


Ancak yeni kanun yürürlüğe girince, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu`nun topluluk sigortasıyla ilgili maddesine göre topluluk sigortasına tabi olanların ödedikleri iş kazası, meslek hastalığı, hastalık, analık, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri genel sağlık sigortası dahil yeni kanuna göre ödenmiş sayılacak. Bu süreler yatırıldıkları sigorta kolları bakımından başlangıç süresi ve prim ödeme gün sayısı olarak kabul edilecek.


1 Ekim 2008 itibariyle malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları bakımından topluluk sigortasına devam edenler, bu kanun kapsamında sigortalılık durumları değerlendirilerek, durumlarına uyan madde kapsamında sigortalı sayılacak. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus şudur; bunların kendileri veya işverenleri tarafından verilmesi gereken belgeler en geç üç ay içinde kuruma verilmek zorundadır.


•••


İŞyerİ açacak olanlar dİkkat!


İşyeri açan ve buna göre işveren sıfatıyla sigortalı olduğu halde 90 gün içinde bildirimde bulunmayanlara bildirimde bulunulmayan sürede meydana gelen iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık halleri sonucu ilgililerin gelir ve ödenekleri kurumca ödenmeyecektir.


***


Okur sorularIna cevaplar


SORU: 1961 doğumlu amcamın sigortalılık bilgilerini gönderiyorum. Askerlik ödenirse ne zaman emekli olacağı konusunda bize yardımcı olursanız sevinirim. SSK sicil no: 3400012083615; işe giriş tarihi : 22.11.1978; hizmete başlama tarihi 1.11.1982; prim günü: 6929. Metin Arıcı-Rize


CEVAP: Amcanız 1961 doğumlu olduğuna göre askerliği 1981 ve sonraki yıllarda yani ilk kez sigortalı olduktan sonra yaptığından askerlik borçlanması sadece prim ödeme gün sayısını artırır. Ancak amcanızın zaten yeterince prim ödeme günü var. Sigortalılık süresi ve yaşı tamamladığında emekli olur. Ancak doğum tarihini ay-gün olarak vermediğinizden net tarih veremeyeceğim.


SORU: Annemin doğum tarihi 1.10.1959, sigorta giriş tarihi 01.06.1990. Annem isteğe bağlı prim ödemeyi sürdürüyor ve toplam 5300 günü var. Yeni çıkacak kanun emekliliğini etkiler mi? Bu durumda kaç yaşında ve ne zaman emekli olabileceği konusunda bilgi verebilir misiniz? Aslı Kaya-Ankara


CEVAP: Yeni kanun annenizin emekliliğine etki etmez. Anneniz 5450 günü tamamladığında 1.06.2010`da emekliliğe hak kazanır.

2008-09-08 Birgün