Küresel kriz bir tek muhasebecilere yaradı!

Kriz etkisinin giderek derinleşmesiyle, kısa çalışma ödeneği ve iflâs erteleme başvurularında adeta patlama yaşanıyor.



Kriz etkisinin giderek derinleşmesiyle, kısa çalışma ödeneği ve iflâs erteleme başvurularında adeta patlama yaşanıyor. Şirketlerin muhasebecileri, devlet kurumları arasında adeta mekik dokurken, İSMMMOB Başkanı Yahya Arıkan, şaka ile karışık yaşadıkları durumu özetliyor: Krizi fırsata çevirenler sadece mahasebeci ve mali müşavirler..


Haber Merkezi


Küresel krizin reel sektöre etkisi günden güne büyüyor. Sanayi üretiminin öncü göstergesi olan kapasite kullanım oranı Şubat ayında tarihin en düşük düzeyinde kalmaya devam etti. TÜİK verilerine göre, kapasite kullanım oranı Şubat`ta 15.5 puan azalışla yüzde 63.8 olarak gerçekleşti. Aylardır düşüşte olan sanayi üretimi de Ocak`ta dibe vurdu. TÜİK verilerine göre, sanayi üretimi Ocak`ta yüzde 21.3`le tüm zamanların en büyük düşüşünü kaydetti.


Tüm bu veriler, hızla artan işsizlik anlamına geliyor. Küçülmeye giden işletmeler, Kısa Çalışma ödeneği ve ifles erteleme imkanlarından yararlanmak için, adeta birbirleriyle yarışıyor. Mali müşavirler, özellikle yılbaşından itibaren mesailerinin büyük kısmını bu işlere harcıyor.


Şirketler ne yapacağını şaşırdı


İstanbul Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Başkanı Yahya Arıkan, mesleklerinin krizin `fırsata` çevrildiği bir saha olduğunu belirterek, `Özelikle finans birimleri olmayan KOBİ`ler kriz ortamında adeta ne yapacaklarını şaşırmış durumda. Pek çok yeni durum ortaya çıktı. Kimi firmalar iflâsını istiyor, kimi zaman kazanmak için iflâs erteleme talebinde bulunuyor. Ayrıca kısa çalışma ödeneği var. Ki kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak isteyen yığınla firma var. Dolayısıyla firmalar muhasebecilere, mali müşavirlere akın etmiş durumda. Pek çok üyemizin mesaisinin büyük bir bölümü krizini yarattığı sorunlar, yeni imkânlara ayrılmış durumda. Bu durum esasında önemli bir soruna da yol açıyor.` dedi. Mali konuların bu durumda geri planda kalabildiğine dikkat çeken Arıkan, bunun başında verginin geldiğine dikkat çekti. Artık firmaların temel derdinın, yakıcı sorunlarına çözüm bulmak olduğunu kaydeden Arıkan, yaşanan yoğunluğun bu yılın tamamında süreceğini öngördü.`


******


İflâs erteleme talepleri mahkemeleri kilitledi


İcra İflas Kanunu`nun 179`uncu maddesinden yararlanarak iflâs erteleme talep eden borca batık şirketlerin sayısı son dönemde artıyor. İki basit şartı olan ve borçları belli bir süre erteleyerek icra takiplerinin önüne geçen iflâs erteleme için sadece Bakırköy Ticaret Mahkemesi`ne 74 firmanın iflâs erteleme için başvuruda bulunduğu görüldü. İflas ertelemenin en büyük muhatapları ise bankacılar.


Başvurularda iş yapma kapasitesi ve potansiyellerinin borçlarını ödeyebileceğini ispat ederek `iflâs erteleme` isteği projelendiriliyor. İflas erteleme kararı çıkartan şirketler, kendilerini zora düşüren birçok durumdan kurtulabiliyorlar.


İcraların hali içler acısı


Bu arada ekonomideki daralmanın en çok vurduğu küçük esnaf, `karşılıksız çek` davaları nedeniyle mahkemelere taşınıyor. Türkiye genelindeki icra müdürlükleri ile asliye ceza mahkemeleri, karşılıksız çek ve senet davaları dolayısıyla kilitlenirken, karşılıksız çıkan çek sayısının son 6 ayda 5 kat arttığı belirtiliyor. Bin TL`lik çekler bile dava konusu olurken, kriz ile birlikte dolandırıcılık ve sahte çek suçlarında patlama yaşandığına dikkat çekiliyor.


Merkez Bankası verilerine göre, karşılıksız çek sayısı şubatta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 53,1 artarak 149 bin 186`ya çıktı. Bu artış, icra müdürlükleri ve icra davalarına bakan Asliye Ceza Mahkemeleri`nde `kaos`a neden olmuş durumda.


Krizin baş gösterdiği ekim-kasım aylarında 200 bin karşılıksız çıkan çek varken, şu an bu rakamın 1 milyonu aştığı belirtiliyor.


Şirketlere ne gibi avantajlar sağlıyor?


** Borçlu şirketler tarafından verilen teminat mektuplarının nakte çevrilmesi tedbiren durduruluyor.


** Borçlu şirkete ait borçlardan dolayı elektrik, su, doğalgaz gibi zorunlu ihtiyaçların kullanıma kapatılması engelleniyor.


** Daha önce haczedilen ve muhafaza altına alınan ancak şirketin faaliyetlerinde kullanılan her türlü teçhizat, büro eşyası, tesis ve demirbaşlar borçlu şirket yetkililerine yeddiemin olarak teslim ediliyor.


** Yasal takipler yolu ile rehinli mal satışları durduruluyor.


** Borçlu şirketlerin mal varlığı olan gayrimenkullerin ve araçlarının üçüncü şahıslara devir ve temliklerinin engellenmesi için işlem başlatılıyor.


** Şirketlere kayyım atanıyor. Kayyımlar üçer aylık süreler halinde iyileştirme proje uygulamaları ve şirketin mali durumu ile ilgili rapor ibraz etmeye görevli kılınıyor.


** İflâs erteleme sonucunda borçlu firma normal faaliyetlerine devam edebiliyor. Kamu alacağı ve SSK primleri dahil hiçbir yasal takip yapılamıyor.


** Mahkeme, kayyımın verdiği raporlara göre iflâs erteleme süresini sona erdirebildiği gibi, 4 yıla kadar da uzatabiliyor veya firmanın iflâsına karar verebiliyor.


Adliye ve şirketler arasında mekik dokuyoruz


İş Hukuku Uzmanı Av. Bülent Deniz, avukatların temel görevlerinin iflâs, iflâs erteleme, çek, senet gibi davalar olmaya başladığını söyledi. Kendisinin halen iflâs erteleme isteyen 4 firmanın davasını takip ettiğini, bu firmalardan birinin 500`e yakın işçi çalıştırdığını belirterek, `Bizim işimiz normalde avukatlık hizmeti vermek. Ama, kimi mali konularda da destek veriyoruz. Özelikle şirketlere bakan avukatlık bürolarında tam bir keşmekeş hâkim. Biz de firma ile Adliye binası arasında mekik dokur hale geldik. Mali konulardaki eksiklik kadar hukuki konularda da ciddi bilgisizlikler var. Pek çok firma sahip olduğu haklardan habersiz Esasında bu durum tahribatı daha da artırıyor, kimse bunun farkında değil.` dedi.


Kısa Çalışma için talep patlaması var


Kriz yüzünden istihdam kaybı oluşmaması için çıkarılan `kısa çalışma ödeneği`nde adeta talep patlaması yaşanıyor. İşverenler, 120 bin çalışan için İş Kurumu`nun yolunu tutarken, başvuruların 300`ü sonuçlandırıldı. Teşvik sayesinde bu yılın ilk iki ayında İşsizlik Sigortası Fonu`ndan 7 bin 586 elemanın maaşı ödendi ve bu kişilerin işsizler ordusuna katılması engellendi. Fon`dan 1 milyon işçinin maaşının aynı formülle ödenebileceği ve bunun 3,5 milyar liraya mal olacağı belirtiliyor.


İstatistik Kurumu`nun son verilerine göre işsizlik oranı yüzde 12,3`e yükseldi. Buna karşılık istihdamda daha fazla kaybın olmaması için genel ekonomik kriz veya zorlayıcı nedenlerle işyerinde geçici olarak işini en az dört hafta durduran patronlara işçi çıkarmaması için 3 ay verilen kısa çalışma ödeneği 6 aya çıkarıldı. En az 233 ile en fazla 500 lira olan kısa çalışma maaşı da 400 ile 800 liraya yükseltildi. Bürokratik işlemlerin de azaltılması ve müracaatların hızlı bir şekilde sonuçlandırılması üzerine firmalar eleman çıkarmak yerine kısa çalışma ödeneği sırasına girdi.


Başvuran basın kuruluşu olmadı


Uygulamadan memnun olan TİSK`in Genel Sekreteri Bülent Pirler, kısa çalışma ödeneğinin kriz ortamında işletmelere nefes aldırdığını söyledi. Başvuruların sonuçlandırılması için Çalışma Bakanlığı bürokratlarının canla başla çalıştığını söyleyen Pirler, `Kısa çalışma ödeneği Türkiye açısından kriz esnasında işçilerin işsiz kalmalarına engel oldu. İşletmelerin kapanmamasını katkı sağladı. İşletmelere belli bir soluklanma verdi.` dedi. Pirler, ödeneğin kullandırılmasının ise aktüer hesaplara göre yapılmasına dikkat çekti.


Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, kısa çalışma ödeneğinde işverene herhangi bir ödeme yapılmadığını anımsattı. Kısa çalışma yapılan dönemde, kısa çalışma ödeneğinden faydalanan kişilere çalıştırılmadıkları sürelerde kısa çalışma ödeneği ödendiğini vurgulayan Çelik, `Bu kişilerin genel sağlık sigortası primleri Türkiye İş Kurumu tarafından karşılanmaktadır. Kısa çalışma ödeneğinden faydalanmak için başvuran basın kuruluşu bulunmamaktadır.`


2009-03-13 gozlemgazetesi.com.tr

doğru tesbit ama yaptıkları işin parasını alabilirler mi orası mechul