TERİMLER SÖZLÜĞÜ



A
Alanın İşlevleri Alanda profesyoneller tarafından gerçekleştirilen iş ve roller.

Araştırma Bilimsel ve ilmi araştırma veya soruşturma.

Ayrıntılandırma Yeni kavramları ilgili eski bilgilerle ilişkilendiren detaylı bilgiyi sağlamak. Ayrıntılandırmalar tümdengelim veya tümevarım süreçlerini kullanabilirler (Leshin, Pollack ve Reigeluth 1992, s.206).

Ayrıntılar Tasarım gereklilikleri hakkında açık ve detaylı tablo.


B
Başarım Teknolojisi İnsan davranışını ve başarısını en uygun (fiyat ve verimlilik) biçimde etkilemek amacıyla programların seçilmesi, analiz edilmesi, tasarlanması, geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi işi (Geis, 1986, s.1).

Belgelendirme Profesyonel anlamdaki yeterliliğin resmen onaylanması.

Bilgi (Bilişim) Yönetimi Öğrenmek için kaynaklar sağlama amacıyla bilginin depolanması, taşınması veya işlenmesi işlerinin planlanması, izlenmesi ve kontrolünü içerir.

Bilginin Yaygınlaştırılması Bilginin, araştırma ve geliştirmede bulunmuş kişilerden bu bilgiyi kullanacak kişilere etkin bir biçimde transferi (Keeves in Eraut, 1989, s.582).

Bilgisayar Temelli Teknolojiler Materyallerin mikroişlemci temelli kaynaklar kullanılarak üretilmesi ve dağıtılması.

Bilişsel Psikoloji Psikolojinin bireylerin bilgiyi nasıl edindiği, işlediği ve kullandığıyla ilgilenen branşı.

Bütünleşik Öğrenim Sistemleri (BÖS) Bir okul veya eğitim kurumunun müfredat programına uygun olarak düzenlenmiş birbiriyle ilgili bilgisayar temelli dersler kümesi.

Bütünleşik Teknolojiler Bilgisayar kontrolü altında, birkaç medyayı(ortam, araç içeren malzemelerin üretilmesi ve dağıtılması ile ilgili yöntemler.


D
Dağıtım Sistemi Yönetimi Materyallerin dağıtımını organize eden düzenin planlanmasını, izlenmesini ve kontrolünü içerir. Öğretimsel bilginin öğrenciye sunulmasında kullanılan araç-ortam ve kullanım metodunun kombinasyonudur (Ellington ve Harris, 1986, s.47).

Dağıtım Sistemi Öğretimsel materyallerin dağıtımının organize edildiği ve öğretimsel bilginin öğrenciye sunulması sırasında kullanılan metot (Medya ve destek sistemlerinin kombinasyonu) (Ellington ve Harris, 1986, s.47).

Davranışsal Psikoloji Organizmanın davranışlarının uyarıcı-tepki ilişkisiyle açıklanabileceğini iddia eden psikoloji ekolü (Ellington ve Harris, 1986, s.21).

Değerlendirme Araştırması Bir proje veya programın tanımlanması, düzeltilmesi, geliştirilmesi veya sona erdirilmesine karar vermek için bilgi toplayan araştırma.

Değerlendirme Öğretim ve öğrenmenin uygunluğuna karar verme işi, aynı zamanda ÖT'nin de bir çalışma alanı.

Durumsal Öğrenme Öğrencilerin gerçek yaşam ortamlarında meydana gelen gerçek işler üzerinde çalışmasını gerektiren öğretimsel strateji (Winn, 1993, s.16).


E
Eğitim Teknolojisi Öğretim teknolojisine bakınız.

Ekran Tasarımı Yazı ve görsel malzemelerin mesaj tasarımı ve estetik ilkelerine bağlı olarak bilgisayar ekranı üzerinde planlanması.

Elektronik Başarım Destek Sistemi (EBDS) Çalışma başarımını desteklemek için bilgi tabanı, uzman sistem, iş yardımı, araç-gereç ve diğer elemanları sağlayan yazılım ve donanım parçalarını kombinasyonu.


F
Fiyat Uygunluğu Bir şey hakkında karar vermek için o şeyin hem fiyatını hem de sonuçlarını birlikte göz önünde bulundurma.


G
Geçerlilik Müdahalelerin başarıya ulaşmasının veya istenilen sonuçların elde edilmesinin ölçüsü.

Geliştirme Araştırması İçsel tutarlılık ve etkinlik kriterlerini karşılayan öğretim programlarını, işleri ve ürünleri sistematik bir şekilde tasarlama, geliştirme ve değerlendirme çalışması. Aynı zamanda Değerlendirme Araştırmasına da bakınız.

Geliştirme Tasarım sırasında belirlenen özelliklerin fiziksel hale geçirilmesi şiş, aynı zamanda ÖT'nin de bir çalışma alanı.

Görev Analizi Bir görevin nasıl yerine getirileceğine karar verme ve başarımı etkileyecek özellikleri belirleme sürecidir (Wolfe, Wetzel, Harris, Mazour ve Riplinger, 1991, s. 170).

Görsel Dil İşaret dili, vücut dili, resimsel diller veya görsel iletişim araçları (ör enstantane fotoğraf) gibi sözlü olmayan dillerdir.

Görsel Düşünme Zihinsel resimleri(imajları şekiller, çizgiler, desenler ve kompozisyonlar çerçevesinde organize etmek (Wileman, 1980, p.13).

Görsel İletişim Düşünceleri ifade etmek veya anlamı açığa çıkarmak amacıyla görsel sembolleri kullanmak (Seels, 1993d).

Görsel Okur-Yazarlık Resimler(imajlar) üzerinde düşünme ve anlama yeteneği, kendi kendini resimlerle anlatabilmeyi öğrenme (Bradin ve Hortin, 1982, p. 41).

Görsel Öğrenim Görsel materyallerden öğrenme veya öğretim için görsel materyallerin tasarımı üzerine yapılan araştırmalardır (Seels, 1993d).

Görsel-İşitsel Teknolojiler Görsel ve işitsel mesajları sunmak için mekanik veya elektronik makinalar kullanarak materyal üretme ve dağıtma yöntemleri.

Görsel-İşitsel Yardımlar Etkili olmak için görmeye ve işitmeye dayanan öğretimsel malzeme ve ortamlardır, ama bilinen basılı materyaller haricindeki bütün öğretimsel malzeme ve ortamları kabaca tarif etmek için kullanılırlar (Ellington ve Harris, 1986, s.17).

Güdü Tasarımı İlginç, ilgili, beklentilere cevap veren ve tatminkar stratejiler belirleyerek ilginç, anlamlı ve uygun ölçüde zorlayıcı öğrenimsel müdahaleler planlama işi.

Güdü Davranışın yönü ve büyüklüğü... insanların birtakım tecrübe ve amaçlara takınacak tavırları belirlerken yaptıkları seçimler ve bu hususta sarf ettikleri çabanın ölçüsü (Keller, 1983, s.395


H
Hareketsiz Görüntüler İçinde bulunulan zamanda bile hala resim gibi algılana görsel şeyler.

Hedef Merkezli Öğretim Öğrencilerin önceden belirlenen hedeflere ulaşmalarını ve önceden belirlenen içeriği öğrenmelerini sağlamak için tasarlanan ardışık yapıdaki eğitim.


İ
İhtiyaç Analizi Hedeflerin belirlenmesi, hedefler ve mevcut durum arasındaki ayrılıkların saptanması ve eylem önceliklerinin belirlenmesi için kullanılan sistematik süreç (Briggs, 1977, s.xxv).

İşlemek Bilgiyi bazı amaçlara daha uygun hale getirmek için bazı kısımlarında yapılan değişiklikleri içerir (Lindenmayer, 1988, s.317).

işlevsel İş Analizleri Bir iş sırasında yapılan her şeyin bilgi, insan ve diğer şeyler bakımından gruplanarak tam bir dizi halinde belirlenmesi ve daha sonra zorluk derecesi ve gerekli öğretim miktarının belirlenmesi tekniği.

K
Kavramsal Modeller Değişkenler arasındaki ilişkileri tanımlayan ve açıklayan modeller... ilgili araştırma ve bilgi temellerinin sentezi olan ürün. Çeşitli şekillere girebilirler; hikayesel tanımlamalar, taksonomiler, matematiksel formüllendirmeler veya görsel malzemeler... (Richey, 1986, p.24, 27).

Kaynak Yönetimi Kaynak destek sistemleri ve hizmetlerinin planlanması, izlenmesi ve kontrolünü içerir.

Kaynaklar Öğrenmeye destek olan destek sistemleri, öğretimsel malzemeler ve ortamlar gibi destek kaynakları.


Kriter Dayanaklı Ölçme Öğrencinin önceden belirlenmiş bir içerik hakkındaki yeterliliğini ölçme teknikleri.

Kullanıcı Yeniliği kabul edebilecek potansiyele sahip herhangi bir kişi.

Kullanım Öğrenme için süreçleri ve kaynakları kullanma hareketidir.

Kullanış Bir öğretimsel materyal veya tekniğin basit, planlanmış veya kendiliğinden olan bir seferlik kullanımıdır.

Kurma Öğretimsel materyal, strateji veya programı genellikle sabit veya yarı sabit bir tarzda müfredata dahil ederek kullanma.

Kurumsal Gelişme (KG) Kurumların yeni teknolojilere, piyasaya meydan okumalara ve kendi baş döndürücü değişmelerine daha iyi adapte olabilmelerini sağlamak için inanışları, tutumları ve kurumların yapılarını değiştirmeyi amaçlayan karmaşık bir eğitimsel strateji.

Kurumsallaştırma Bir öğretimsel yeniliğin organizasyon kültürü ve yapısı içinde sürekli ve rutin kullanımı.


M
Makro-Tasarım Öğretim sistemleri tasarımının kullanımına bir referanstır. Ayrıca programlar veya müfredat programları gibi büyük öğretim ünitelerinin geliştirilmesi anlamında da kullanılır.

Materyal Değerlendirmesi (Öğretimsel Ürünler) Kitaplar, yardımcı kaynaklar, filmler, teyp kasetleri ve diğer hissedilir öğretimsel ürünleri içeren, içerikle ilgili fiziksel nesnelerin yarar ve değerlerinin ölçülmesi-değerlendirilmesi (Eğitimsel Değerlendirme Standartları Birleşik Komitesi, 1981, s.13).

Medya Kullanımı Kaynakların öğrenme için sistematik şekilde kullanılması.

Mesaj Tasarımı Mesajın fiziksel şeklinin idaresi için yapılan planlama (Grabowski, 1991, s.206).

Mesaj Bir veya daha çok insanın psikomotor, bilişsel veya duygusal davranışlarını değiştirmek amacıyla üretilmiş işaretler (kelimeler, resimler, mimikler) şablonu (Fleming ve Levie, 1993, s.x).

Metin Tasarımı Yazılı söylevi daha etkili sunmak için kağıt üzerinde veya bilgisayar ekranı üzerinde dizgi, yapılandırma, tasarım ve çizim prensiplerini basılacak sayfa üzerinde uygulamaktır (Jonassen, 1982, s. ix).

Mikro-Tasarım Öğretimsel stratejilerin tasarımı. Aynı zamanda ders ve modüller gibi küçük öğretim parçalarının geliştirilmesinin tarifinde de kullanılır.

Multimedya Birden fazla aracın(ortam) birleşik kullanımıyla sunulmak üzere tasarlanmış tek bir iş veya birkaç farklı ortamdaki-araçtaki materyaller topluluğu.


N
Niceliksel Araştırma Kontrollü ortamlarda bağımsız değişkenleri idare etmek için veri analizlerinin istatistiksel yöntemlerini içeren deneysel tasarımlar kullanan bilimsel bir araştırma yaklaşımı.

Niteliksel Araştırma Kolay değiştirilemeyen ve kontrol edilemeyen değişkenlerle çalışmak için etnografya gibi deneysel olmayan metodlar kullanan ve istatistiksel analizden çok bilginin toplanması, kaydedilmesi ve analizine vurgu yapan bilimsel bir araştırma yaklaşımı.


O
Olgusal Araştırma İnsan davranışının sadece öznenin referans noktasından incelenmesi gerektiğini savunan epistemolojik görüşe dayanan araştırma. Dolayısıyla nesnel bilgi reddedilir ve bireylerden gelen bilgiler benzer gözlemlerden elde edilenlerle gruplanmadığında, yani yalnız başlarınayken anlamlıdır.


Ö
Öğrenci Özellikleri Öğrenme sürecinin etkinliğini etkileyen öğrenciye ait geçmiş deneyim ve bilgiler.

Öğrenme Durumları (Dahili) Öğrenmeyi kolaylaştıran (Gagne ve Driscoll